Hoofdmenu
Deel 1

Sociale voorzieningen in 's-Hertogenbosch (1)

door P.L. Leget-Kuijlen en J.N. Leget

Marten van Buel, Jasper Hendricx en Peter Hendricx zijn momboirs gesteld over de onmondige kinderen van wijlen Jan, zoon van Herman Heumen. Zij verzoeken schepenen van 's-Hertogenbosch om Herman Jansz., ruim 10 jaar oud, op te nemen in het weeshuis. Deze Herman was nog geen tien jaar, toen zijn ouders stierven. Omdat hij een poorterszoon is, is hij gerechtigd opgenomen te worden in het weeshuis. Schepenen verlenen hiertoe hun toestemming.
16 december 1656 [A 64 folio 27v]
Clemens Rosaeus, medisch doctor van 's-Hertogenbosch, kan wegens ziekte niet meer als stadsdokter fungeren. Hij wordt opgevolgd door Christoffel de Cock van Kerckwijck, medisch doctor in het gasthuis van 's-Hertogenbosch. Het salaris van Rosaeus ad fl. 250,-- per jaar zal nog aan hem, zijn vrouw en zijn oudste zoon uitgekeerd worden, opdat deze zoon zijn medische studie kan voltooien; daarna gaat het salaris over op Christoffel. Deze Rosaeus jr. wordt bij Christoffel door schepenen aanbevolen, om te zijner tijd praktijkervaring op te doen.
21 december 1657 [A 64 folio 136]
Beatrix Abrahams, binnenmoeder van het Grote Gasthuis te 's-Hertogenbosch, verklaart dat haar zoon Gerrit van Groenevelt -hij heeft 19 jaar te 's-Hertogenbosch gewoond en is knoopmaker geweest- enkele jaren na zijn vrouw overleden is. Hij heeft twee onmondige kinderen nagelaten. Deze kinderen mogen in het weeshuis te 's-Hertogenbosch opgenomen worden.
7 juni 1659 [A 65 folio 37]
Robbert Cornelis Kalff, woont aan de Gevangenpoort bij de Botermarkt, waar de huislieden hun boterweggen laten wegen, tegen een duit per weg. Hij verzoekt -met uitsluiting van alle anderen- het alleenrecht tot het wegen. Dit voor zijn vrouw en zijn oudste dochter, die aan een zijde verlamd is.
11 september 1660 [A 65 folio 73v]
48
Genealogisch Tijdschrift voor Oost-Brabant 10 (1995) 48
 
Deel 2

Sociale voorzieningen in 's-Hertogenbosch (2)

door P.L. Leget-Kuijlen en J.N. Leget

Peter Jacob Rouwkens, poorter van 's-Hertogenbosch, pachter van de craenpacht te 's-Hertogenbosch, heeft zijn pachtsom over 1658 niet betaald. Zijn borgen: Jacob Peter Rouwkens en Rogier van Goor, eveneens poorters, worden nu aangesproken. Zij verzoeken om te mogen betalen in termijnen, daar zij bij parate executie van hun erfelijke goederen extra grote schade zouden lijden. Betaling in vier termijnen wordt toegestaan door schepenen.
22 maart 1661 [A 65 folio 95v]
Gerard Coenen de Wit, geboren poorter van 's-Hertogenbosch, is al lange tijd turftonder. Hij is 80 jaar oud, blind aan een oog en "vol miserie" en niet meer bekwaam tot den dienst. Hij verzoekt de helft van de profijten te mogen behouden; de andere helft kan dan aan de andere turftonders uitgekeerd worden, voor het waarnemen van zijn dienst. Hij gaat zich dan in de Meijerij vestigen, "daar het better coop leven is", omdat hij van geen middelen voorzien is en van het halve inkomen moet leven. Schepenen verlenen toestemming.
5 mei 1661 [A 65 folio 108]
Janneke Ariens, geboren te 's-Hertogenbosch, is in 1682 naar Gorinchem vertrokken. Zij is daar ziek geworden en opgenomen in het gasthuis, waar bleek, dat zij krankzinnig was geworden. Zij is geboortig van 's-Hertogenbosch en kan derhalve niet door Gorinchem onderhouden worden. Maar zij is een kind van een sergeant uit een regiment, dat ter repartitie van de provincie Holland stond. Schepenen van 's-Hertogenbosch delen hun collegae te Gorinchem mede, dat Gorinchem Janneke moet onderhouden. Te Dordrecht heeft onlangs een vergelijkbaar geval gespeeld, vandaar!
22 november 1683 [A 80 folio 191v]
72
Genealogisch Tijdschrift voor Oost-Brabant 10 (1995) 72
 
Deel 3

Sociale voorzieningen in 's-Hertogenbosch (3)

door P.L. Leget-Kuijlen en J.N. Leget

Jenneke, oud 13 jaar, dochter van wijlen Gijsbert Wouters, gewezen portier van het Grote Gasthuis te 's-Hertogenbosch, verwekt bij wijlen Anneke zijn huisvrouw -de vader is R.K., de moedere was gereformeerd- wordt al enige tijd opgevoed door Bartholomeus Sijmons van de Weteringe en Willemke Wouter Jordens, beiden R.K. De vrouw is een tante van Jenneke. De halfzuster van Jenneke, van gereformeerde religie, woont te Rotterdam en verzoekt schepenen haar halfzuster naar Rotterdam te sturen opdat zij gereformeerd opgevoed wordt. Schepenen willigen dit verzoek niet in, omdat de halfzuster te Rotterdam geen middelen bezit om Jenneke op te voeden. Schepenen zullen haar in het weeshuis laten opnemen. Bartholomeus en zijn vrouw -het echtpaar is kinderloos- klagen, dat het kind dat zij zo lang tot last gehad hebben, hun nu wordt afgenomen. Zij willen niet, dat het kind "van de armen" in het weeshuis komt en bieden aan het kind op hun kosten op te voeden. Gaat het kind toch in het armen weeshuis, dan zal het niets erven. Schepenen leggen dit uit als haat tegen de gereformeerde religie!
23 juni 1661 [O.A.A. 65 folio 1261
Francijntken dochter van wijlen Mr Pieter Humbert -eertijds chirurgijn te 's-Hertogenbosch- is op 2 november 1666 aangesteld als pestvroedvrouw, op een salaris van vier gulden per week. Omdat er nu geen pest heerst, wordt zij niet uitbetaald. Er wordt besloten haar in tijden zonder pest, per week twee gulden en tien stuivers uit te keren. Draagt de pestmeester het teken, dat er pest is uitgebroken, dan wordt haar wederom vier gulden per week uitbetaald.
14 februari 1669 [O.A.A. 68 folio 32]
Advocaat Keijsers klaagt dat zijn vader Cornelis Jansen Keijsers -gewezen ziekentrooster- die bij Jan van Cardecamp en vrouw in de kost besteed was, wegens zijn hoge ouderdom op straat gezet is. Jan van Cardecamp wordt veroordeeld tot een boete van zes gulden.
13 mei 1669 [O.A.A. 69 folio 6v]
Het onmondige kind van Gerardus Karsius wordt opgenomen in het weeshuis indien het Geefhuis jaarlijks dertig gulden ter beschikking stelt. Valt het kind goederen toe, dan zal de bijdrage van het Geefhuis hieraan aangepast worden.
16 mei 1679 [O.A.A. 75 folio 2911
129
Genealogisch Tijdschrift voor Oost-Brabant 10 (1995) 129
 
Deel 4

Sociale voorzieningen in 's-Hertogenbosch (4)

door P.L. Leget-Kuijlen en J.N. Leget

Jean Harnier, koek- en pasteibakker uit Sedan, is om geloofsredenen gevlucht. Hij verzoekt zijn beroep te mogen uitoefenen in 's-Hertogenbosch. Schepenen verlenen hun toestemming.
4 november 1689 [0.A.A. 178 folio 71v]
Ludwig Pelotti is in het weeshuis om gereformeerd te worden opgevoed. Dit turkje zal van de diaconie jaarlijks f 15, = krijgen; de regenten van het weeshuis betalen f 25, = per jaar en het geefhuis past f 10, = bij per jaar.
20 juni 1693 [O.A.A. 178 folio 207]
Johannes Crabbe, postbode te 's-Hertogenbosch en Johannes van Bueren, poorter van 's-Hertogenbosch, in huwelijk hebbende Adriana Crabbe, resp. zoon en schoonzoon van Judith van Gende, weduwe van Dirck Crabbe, moeten hun zuster Theodora wekelijks 18 stuivers betalen, waarvoor Theodora haar moeder moet verzorgen. Theodora en haar moeder mogen wel bij iemand gaan inwonen, doch niet bij Johannes of Adriana voorsz. (Johannes van Bueren trouwt te 's-Hertogenbosch op 7 oktober 1673 met Adriana Crabbe, geboortig van Delft).
26 april 1694 [O.A.A. 179 folio 39]
Hermen Ariens uit het blok van 't Orteneijnd is krankzinnig. Hij is opgenomen in het zinnelooshuis. Voor zijn verpleging zal het blok van het Orteneijnd jaarlijks f 20, = bijdragen, evenals het Geefhuis; de Baar der gelovige zielen zal jaarlijks f 10, = betalen.
28 mei 1696 [O.A.A. 179 folio 136]
Johan Weijgergancks en Lammert van Emmerick zijn de opvolgers van Harman Jansen van Oers en Christoffel van Emmerick, die als craenkinderen verongelukt zijn. Johan Weijgergancks moet de kinderen van Harman 1/3 van zijn inkomsten geven, totdat ze 18 jaar oud zijn. Voorts moeten Johan en Lambert 1/6 van hun inkomsten afstaan aan Anneke Bonte, hetgeen tot nu toe gedaan werd door Dirck van den Bergh.
17 februari 1698 [O.A.A. 179 folio 208v]
Wouter, Claes en Andries de Gruijter verzoeken opname van hun krankzinnige broer Peter de Gruijter in het zinnelooshuis. Deze opname is mogelijk wanneer de familie jaarlijks f 50, = bijdraagt; het geefhuis past dan f 75, = per jaar bij.
5 mei 1698 [O.A.A. 180 folio 10]
178
Genealogisch Tijdschrift voor Oost-Brabant 10 (1995) 178

Op deze pagina

Deel 1
Deel 2
Deel 3
Deel 4
URL om naar deze pagina te linken:

Bossche Encyclopedie |